Koffiebonen vergelijken. Specialty koffiebonen zijn, zoals de naam al verraadt, speciale koffiebonen die tot de 10% van beste koffiebonen ter wereld behoren. Deze beoordeling is zeer moeilijk te bemachtigen en koffieboeren en branderijen moeten dan ook zeer hun best doen om het certificaat in handen te krijgen. De bonen worden beoordeeld via een lijst van verschillende factoren en criteria: bijvoorbeeld smaak, kleur, aroma, leeftijd en manier van oogsten en branden. Het is verboden om zonder toestemming het label van “specialty koffie” op een product te vermelden. Dit label komt van de Specialty Coffee Accociation, een organisatie die wereldwijd de kwaliteit van goede koffie waarborgt. Alle koffiebonen met dit label bestaan voor 100% uit arabicabonen, wat wereldwijd als de beste kwaliteit koffiebonen wordt gezien.
Waar hangt de smaak van af?
Alle soorten koffiebonen smaken anders. Hier zit een reden achter. De smaak van de bonen hangt sterk af van het terroir (kas) waar de koffiebonen gekweekt en verbouwd zijn. Iedere terroir is uniek en zorgt voor zijn planten op een andere manier. Daarom produceert elke terroir ook andere bonen met compleet andere smaakeigenschappen. In theorie betekent dit dat je bijna nooit een kopje met dezelfde smaak zal krijgen . In de praktijk betekent dit dat er maar een klein deel van alle koffiebonen zijn die geschikt blijken voor het certificaat van Specialty Coffee.
De 11 criteria van Specialty Koffie
Door de SCA is een lijst van 11 criteria opgesteld waar koffie aan moet voldoen om hun certificaat te krijgen. Deze criteria worden wereldwijd erkend, en het label wordt alleen toegekend aan koffie die aan meer dan 90% van alle eisen voldoet. De ene criteria weegt zwaarder dan de andere, maar allen zijn van belang in het beoordeelproces. Tijdens de beoordeling kan er een maximale score van 100 punten gehaald worden. Een totaalscore van 90 punten of meer krijgt het certificaat van Premium Specialty Coffee, en krijgen toestemming het label op hun producten vermelden. Een score van 95 punten of meer krijgt de beoordeling van Super Premium Specialty Coffee, een zeer zeldzame en gewilde score.
Aroma
De eerste eis is een goed aroma, en dan specifiek de geur van de gemalen koffie nadat het gemengd wordt met heet water. Ook de geur van de bonen tijdens het malen wordt als belangrijk gezien.
Smaak en nasmaak
De tweede en derde eisen zijn de smaak en de nasmaak van de koffie. Beide zijn belangrijk: koffie die eerst zoet smaakt maar een bittere nasmaak achterlaat wordt gezien als bijzonder slecht.
Helderheid, body en balans
De vierde, vijfde, zesde en zevende eis gaan meer op de details van de smaak in: de body van de koffie, de balans tussen smaakeigenschappen, de helderheid van de koffie en de zoetheid. De helderheid van de koffie zegt een hoop over de zoetheid en hoe fruitig het drankje zal smaken. Ook aan de body van de koffie wordt veel aandacht besteed. Een volle body kan je vergelijken met het gevoel van melk in je mond. Een dunne body staat gelijk aan het drinken van water. Daarbij wordt gelet op de balans. Een goede kop koffie heeft een mooie balans tussen verschillende smaakeigenschappen. Als een enkele smaak de andere overheerst, wordt het drankje gezien als slechte koffie. De perfecte koffie is goed in balans tussen zoet, zuur en bitter.
Meerdere koppen koffie met dezelfde koffiebonen
De achtste en negende eis beoordelen de koffiebonen als er meerdere koppen koffie van gezet worden: blijft de smaak en nasmaak goed? Verflauwt het drankje? Als de smaak sterk verschilt bij het eerste, tweede en derde kopje, worden de boden gezien als koffiebonen van slechte kwaliteit.
Algemeen
De tiende eis is een algemene beoordeling, en is bedoeld voor de totale ervaring van de koffie van moment van inname tot het vervagen van de nasmaak. Koffiedrinken hoort een prettige, verkwikkende ervaring te zijn, en daarom is ook deze eis zeer belangrijk.
Mogelijke defecten
De elfde en laatste eis is een objectieve waarneming van alle mogelijke defecten van het drankje. Hiermee worden alle negatieve smaken in de koffie bedoeld die afbreuk doen op de algemene kwaliteit van de kop koffie. Dit kan door slechte koffiebonen komen, maar ook door slechte vermaling, branding of bereiding met een ongeschikte of vieze machine.
Specialty koffiebonen kopen: waar haal je ze vandaan?
De meeste supermarkten verkopen geen koffiebonen van het specialty label. Deze bonen vind je in speciale branderijen, koffiebars en speciaalzaken die zich richten op de beste kwaliteit koffie. De prijs voor dit soort koffiebonen is hoger dan de prijs die je gemiddeld bij een supermarkt zou betalen.